پروژه ایران
: مظفرالدین شاه جایی گفته بود: «ماه رمضان هم نمی‌آید، بامیه سیری نوش جان کنیم.»
زولبیا که زلوبیا، زَلابیه، زُلبیا، زُلیبیا و زِلی‌بی و جِلیبی هم نامیده می‌شود معمولا با نشاسته، ماست، آرد، زعفران، روغن، گلاب و شکردرست می‌شود و احتمالا ریشه آن به ۵۰۰ سال قبل در کشور هند می‌رسد؛ اگرچه برخی نیز منشاء این شیرینی را ایران یا ترکیهدانسته‌اند. هر چه بوده داستان زولبیا در تاریخ معاصر ایران به این‌جا رسیده است: «شکل زولبیا در سال‌های اخیر تغییر کرده است. زولبیا امروز در تهران غالبا شبکه گردی به اندازه پیش‌دستی و به رنگ عسلی سوخته با میله‌های نازک و شکننده است که در گذشتهزولبیای تبریزی یا بشقابی نامیده می‌شد.
اما تا یکی دو دهه پیش زولبیا چیزی بود به‌اندازه نعلبکی به رنگ زرد روشن که چندتایی از آن را به رنگ عسلی سوخته در می‌آوردند بامیله‌هایی به کلفتی مداد و تا حدی نرم (این زولبیا هنوز هم در برخی از شهرها مثل مشهد و اصفهان تهیه می‌شود).
مقداری از مزه خاص زولبیای قدیم از روغن کنجد بود که همیشه در پختن آن به کار می‌رفت… البته غالب‌شدن زولبیای تبریزی بر زولبیایتهرانی امر طبیعی است اما از میان رفتن تنوع زولبیا در تهران مایه خوش‌وقتی نیست…
در کشورهای عربی زولبیا را زَلابیه می‌نامند و در هندوستان جِلِبی. مایه زلابیه عربی و جلبی هندی به هم نزدیک است و با زولبیای ایرانیکمی تفاوت دارد».
دلیل پیدایش این خوراکی هم این بوده که در زمان‌های گذشته در برخی از شهرهای کشور ما مواد شیرینی همچون کشمش و خرماموجود نبوده و به دلیل شرایط آب و هوایی کشت نمیشده است . بردن این مواد به شهرهای دیگر نیز مشکلات زیادی را به همراه داشتهبرای همن هم کم‌کم زولبیا و بامیه پخته شد و در شهر‌هایی که مواد شیرینی وجود نداشت، گسترش پیدا کرد.
این شیرینی مشهور مربوط به دوران ناصرالدین‌شاه است و آن‌گونه که در تاریخ ناصری به آن اشاره شده است به قدری محبوب بوده کهبه عنوان هدیه نزد ناصرالدین‌شاه نیز آورده می‌شده است. از آن زمان تا به حال 150 سالی گذشته است؛ امروز هم در همین تهرانخودمان می‌توان زولبیا و بامیه‌فروشی‌های قدیمی را دید که قدمتی طولانی دارند.
گزارشگر : سهیلا صدیقی
# تگ ها
