معرفی 6 کتاب درباره «زندگینامه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام»

به گزارش پروژه ایران، به مناسبت ایام فاطمیه، اثر درباره معرفی سیره و سبک زندگی، مقامات و جایگاه حضرت فاطمه زهرا (س) و خطبه فدکیه آن حضرت پرداخت که در ذیل توضیحات مختصری مربوط به هر اثر را می‌خوانیم:

1.فاطمه از نگاه علی
این کتاب اثر محمد محمدیان بوده و نشر معارف آن را در 248 صفحه چاپ کرده است.
کتاب فاطمه از نگاه علی سلام الله علیهما ابتدا به بيان علل ناميده شده آن بانوي بزرگ به فاطمه و معناي اين اسم پرداخته شده و محبوبيت ايشان نزد خداوند متعال بيان شده است، آن گاه به سروري ايشان نسبت به همه زنان جهان در اين جهان و جهان باقي اشاره شده و محوريت خشم و رضاي خداوند متعال در خشم و رضاي فاطمه زهرا برجسته شده و ابعادي از پاكي، طهارت ظاهري و معنوي، عفت، حياء، عصمت، عبادت و علم ايشان بيان شده است. در ادامه نگارنده از منظر امام علي به معرفي شخصيت همسر گرامي ايشان پرداخته و چگونگي ازدواج آن دو با هم و نيز گوشه‌هايي از زندگاني آن دو در كنار هم را توصيف نموده است. نويسنده در همين زمينه به برخي از صفات فاطمه زهرا از زبان امام علي مانند تلاش و زحمت او در خانه، قناعت و زهد وي، مظلوميت و حقانيت ايشان، روابط صميمي ايشان با اميرالمؤمنين در منزل و مصايب ايشان اشاره نموده و چگونگي رحلت و شهادت آن بانوي بزرگ را از زبان امام علي بيان كرده است. چراکه، نویسنده، معتقد است براى ترسیم چهره ملكوتى دُخت رسول خدا(ص) و تبیین ابعاد شخصیت بى‏نظیر زهراى اطهر(س) كسى بهتر از همسر وی، امیرالمومنین(ع) نمى‏تواند لب به سخن بگشاید. امیرالمومنین(ع) از عمق ایمان و صفاى دل فاطمه(س) خبر داشت و اوج گرفتن وى را در آسمان معرفت شاهد بود و از تلاطم امواج محبت در سینه دریایى زهرا حکایت‏ها داشت. امیرالمومنین(ع) عظمت روح زهرا را مى‏شناخت و تعظیم ملائكه بزرگ الهى را مشاهده كرده بود و بر خود می‏بالید که همسرى همچون زهرا دارد.

2. فاطمه، اسوه بشر

این کتاب جمع آوری سخنان آیت الله جوادی آملی با موضوع حضرت زهرا علیها السلام است. انتشارات اسراء آن را در 260 صفحه گردآوری کرده است.
در روزگار بعد از رحلت رسول (ص) که خورشید وجودش افول کرد، تنها ستاره‌ای که در آسمان غبارگرفته اسلام سوسو می‌زد و با صدای حزین و آرامَش، دل‌ها را مشتاق نگاه می‌داشت، فاطمه (علیها السلام) بود. در دوران سخت حاکمیت سقیفه که با حبس و زندان بردن غدیر همراه بود، تنها ناله‌ای که ماند و فریاد شد، ناله دختر رحمةٌ للعالمین بود که با کمال شهامت و شجاعت از دین و ماندگاری آن توسط حضرت علی (ع) می‌گفت و حقانیت او و بطلان دیگران را صلا می‌داد. کتاب «فاطمه اسوه بشر» شامل پنج بخش است. کتاب در فصل نخست با عنوان «کلیات» به بیان مباحثی با عناوین ضرورت شناخت اهل بیت (ع)، گستره شناخت اهل بیت (ع)، اهل بیت (ع) بهترین الگوی هدایت، فاطمه (س) آینه تمام‌نمای اهل‌بیت، فاطمه (س) الگویی فرا جنسیتی و فاطمه (س) الگویی فراتر از زمان و مکان پرداخته است. بخش دوم کتاب به بررسی فضایل و مناقب اهل بیت (ع) و حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است. حضرت فاطمه (س) در آینه قرآن عنوان بخش سوم است که طی آن، فاطمه (س) در صفای آینه وحی و به روایت آیات و سوره‌هایی چون آیه تطهیر، آیه مودت، سوره کوثر، سوره قدر و سوره دهر معرفی شده است. کتاب در بخش چهارم به بررسی و تبیین سیره حضرت فاطمه (س) در ابعاد علمی و معرفتی، تربیتی و آیین همسرداری و اجتماعی و سیاسی پرداخته است. بخش پنجم کتاب نیز به طرح هفت پرسش و پاسخ پیرامون حضرت فاطمه (س) اختصاص یافته است. پرسش‌هایی چون چرا فاطمه (س) با این همه مقامات و فضایل به عنوان پیامبر برگزیده نشد؟، چرا در بین 124 هزار پیامبر و 14 معصوم فقط یک زن وجود دارد؟ و چگونه ممکن است که حضرت فاطمه (س) پیش از آفرینش امتحان شود؟، از جمله سؤالاتی است که در این بخش به آنها پاسخ داده شده است.

3. من فاطمه هستم
نویسنده این اثر، سید محمد تقی قادری است و انتشارات ناصح آن را در 304 صفحه منتشر کرده است.
کمتر از ده روز پس از رحلت پیامبر اسلام صلی‌الله علیه‌وآله شش واقعه تکان‌دهنده و بس شگفت و عبرت‌انگیز رخ داد، واقعه شش‌گانه‌ای که حکایت‌گر دو جنبش متقابل بود. ویژگی این کتاب، آموزشی و تحلیلی بودن آن بر مبنای پژوهش‌های تاریخی است و برای این‌که متن آموزشی باورپذیرتر باشد، در قالب هفت گزارش و هر گزارشی با پرسش‌ها و پاسخ‌های تحلیلی تدوین شده است. نویسنده این کتاب را با یک مقدمه و هفت گزارش با موضوعات «همایش انصار، غصب خلافت، غصب فدک، خطبه فدکیه، شرح خطبه فدکیه، تهاجم به خانه وحی، و وصیت‌نامه الهی، سیاسی» گردآوری کرده است. از جمله این تحلیل ها و گزارش ها اینکه:، آیا غصب خلافت یک اتفاق بوده است یا توطئه، چرا شهروندان مدینه با غصب خلافت مخالفت نکردند،ت. را ابوبکر فدک را غصب نمود، ابوبکر با چه توجیه شرعی فدک را غصب نموده است، اشکالات حقوقی و شرعی غصب فدک چیست، چرا مهاجر و انصار از فاطمه سلام‌الله‌علیها حمایت نکردند، تهاجم به خانه وحی در چند مرحله انجام گرفته است، راز آتش‌افروزی سران سقیفه چه بوده است، چرا حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها عذرخواهی ابوبکر و عمر را نپذیرفتند، خطبه در جمع زنان انصار در چند محور ایراد شده است، چگونه امام علی علیه‌السلام به این وصیت‌نامه عمل نمودند، واکنش مردم در برابر دفن شبانه چه بوده است.

4. چشمه در بستر، تحلیلی از زمان شناسی حضرت زهرا علیها السلام
نگارنده این اثر، حجت الاسلام مسعود پورسیدآقایی است. این کتاب 704 صفحه ای را انتشارات حضور چاپ کرده است.
نویسنده کتاب، در پی مطالعه تاریخی اوضاع مدینه بعد از رحلت پیامبر (ص) و مصائب امام علی و حضرت زهرا (ع) می باشد. نویسنده ضمن بررسی تاریخی، به علل كینه ‏ورزی اهل مدینه با علی (ع) بعد از وفات پیامبر (ص) اشاره دارد و اقدامات و زمینه‏ چینی ‏ها برای غصب خلافت آن حضرت و كودتا علیه او را بررسی می‏ كند. تحلیل عواقب مسئله سقیفه و بررسی فضایل علی (ع) از زبان پیامبر (ص) و همچنین مناقب فاطمه زهرا (ع) و نسبت بین آن حضرت با امام علی از مباحث بعدی كتاب حاضر می‏باشد.

5. دردانه دلداده
این کتاب به قلم محمد جواد مروجی طبسی تالیف و توسط انتشارات بوستان کتاب چاپ شده است.
این کتاب که در نوع خود از بهترین کتاب ها، می باشد در شانزده فصل به رشته تحریر درآمده و به بررسی دقیق در زمینه ولادت، اسامی و القاب، مقام حضرت فاطمه(س)، از ولادت تا هجرت، پس از هجرت، ویژگی‌های فاطمه(س)، مناقب، فاطمه(س) و از دست دادن رسول خدا(ص)، فاطمه(س) و دفاع از ولایت، غضب فدک، دوران بیماری و شهادت آن حضرت(س) پرداخته است. بیان گوشه‏‌هایی از علم فاطمه(س)، عصمت او، مناقب اخروی، حجاب، اخلاق، و مصائب زهرا(س) پس از رحلت پیامبر، از دیگر مباحثی است كه بدان‌ها پرداخته شده است.

6. دانشنامه فاطمی علیها السلام
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد، این مجموعه در شش جلد جمع آوری کرده است. سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آن را چاپ کرده است.
کتاب دانشنامه فاطمی، دائره‌المعارفی است با «ساختار موضوعی» شش جلدی و مشتمل بر یكصد و هفده مدخل كلان در دو بخش عمده: 1. تبیین زندگانی، سیره و تعالیم حضرت فاطمه زهرا(س) ( به مثابهی الگوی عینی زن مسلمان) 2. تحلیل علمی نظری مباحث مربوط به حرمت و حقوق زن، هویت و منزلت نهاد خانواده، با استناد به منابع اندیشهی دینی و توجه به آرای جدید و نظرها و نیازهای معاصر. ویزگی های این کتاب، عبارتند از: 1. تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و منزلت الهی حضرت فاطمه زهرا(س)، به منظور رفع ابهامات و پاسخگویی به شبهات كلامی تاریخی و نیز پاسخگویی تحریفات. 2. توصیف و تحلیل بینش، منش و كنش (تعالیم، اخلاق و سیره‎) آن بزرگوار، به مثابه نمونه‎ی انسان كامل، به منظور ارائه‎ی الگوی عینی زن مسلمان. در این نوشتار سعی شده است. در این دانشنامه، با زبان و روش علمی و استناد به منابع معتبر شیعه و اهل‎سنت، به دفاع از حقایق و رخدادهای تاریخی، همان‎گونه كه بوده، پرداخته شده و از اظهارنظرهای غیرمستند و دخالت دادن احساسات، پرهیز گردیده است.

گزارشگر : قاسم قربانی