پروژه ایرانی
: دکتر محسن رنانی طی یادداشتی به بحث ساز و کار انتخاب وزرای کابینه دکتر پزشکیان پرداخته است. ایشان ضمن اشاره به یادداشت دکتر محمد فاضلی درباره مجاهدین شنبه به بیان این نکته پرداخته است که حتی درباره مجاهدین جمعه نیز باید مراقب بود که در مکانیزم انتخاب وزرا رانت شکل نگیرد. سهم خواهی باعث نشود که عیار تخصصی دولت فرو کاسته شود.
۱- وزیر فرهنگ و ارشاد
دغدغه اصلی جامعه (و مناظره ها) پیرامون دو بحث «مشکلات اقتصادی» و «تحریم» بوده است.
این دغدغه ها صحیح است ولی این بار نباید مثل برخی دفعات گذشته در انتخاب وزیر حوزه فرهنگ مسامحه و سهل گیری رخ دهد.
در کشور ما زمانی مهندس میرسلیم وزیر فرهنگ و ارشاد بوده است. کسی که حتی دو برگ آ-چهار نمی تواند در حوزه هنر مطلب قلمی داشته باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد باید چهره ای باشد که در حوزه «فرهنگ و هنر» واجد مایه هایِ شخصی باشد. شخصا در این حوزه «تولیدات»ی داشته باشد.
همچون میرسلیم یا اسماعیلی چهره سیاسی نباشد. در حوزه مکتوب یا در سایر حوزه های هنر خودش «صاحب اثر» باشد.
وزیر فرهنگ باید ادبیات را بشناسد، موسیقی بداند، مولفه های هنر و معماری ایرانی را بفهمد، درک عمیقی از سینما داشته باشد و مهمتر از همه «با اهالی فرهنگ و هنر» آشنا باشد.
چهرهایی شبیه رضا امیرخانی، مجتبی لشکر بلوکی، سیدرضا میرکریمی، محمود گلزاری، محمدرضا زائری و… چهره هایی هستند در «شأن» فرهنگ کشوری تاریخی مثل ایران.
۲- وزیر علوم
باید چهره ای مورد تکریم دانشگاهیان باشد. او باید هم دارای رتبه علمی در مجامع بین المللی باشد و هم توانمندی اجرایی داشته باشد.
درک روشنی از پدیده مهاجرت علمی جوانان داشته باشد.
مفاهیم بین المللی «دانشگاه و تولید علم» را بفهمد و صرفا به دنبال آمار تولید مقاله نباشد.
وزیر علوم باید درک روشنی از بودجه نحیف فعلی دانشگاهها داشته باشد تا فراتر از قانون بودجه فعلی «فکر» کند.
خود دکتر رنانی می تواند گزینه خوبی برای این جایگاه باشد (هرچند که ایشان گفته در دولت سمت قبول نمی کند). دکتر مسعود نیلی نیز گزینه مناسب این سمت است.
۳- وزیر نیرو
«ناترازی انرژی» و «مشکل کمبود آب» در کشور دو بحث بسیار مهم هستند که همه بر آن اتفاق نظر دارند. بدنه وزارت نیرو بدنه فنی، غنی و بزرگی است.
اشتباه کلیدی این است که فردی همچون محرابیان را «از بیرون مجموعه» وارد کنند.
وزیر نیرو باید فردی باشد که علاوه بر تخصص، در ۲ حوزه توانمند باشد:
* توان هماهنگی بین «دو حوزه آب و برق» را داشته باشد.
*توان «همکاری با وزارت نفت» را داشته باشد.
مهندس بیطرف، دکتر رجبی مشهدی (مدیرعامل فعلی توانیر) گزینه های موفقی هستند.
۴- وزیر صنعت (صمت)
برخلاف وزارت نیرو، درباره وزیر صنایع می توان به گزینه هایی فکر کرد که در «بخش خصوصی» منشا اثرات جدی بوده اند. کسی که «بنگاههای بزرگ اقتصادی» را در بخش‌خصوصی مدیریت کرده باشد و سابقه او نشان بدهد که درک روشنی از مفاهیم تجارت بین الملل و پیچیدگیهای صنعت داراست.
به انتخاب وزیر از بنگاههای موفق ایرانی نظیر شرکت گلرنگ، شرکت لوتوس، و… می توان اندیشید. افرادی همچون موسی رفان، علی کلاهی، رضا دژآگاه، علی سرزعیم می توانند گزینه های موفقی برای این جایگاه مهم باشند.
۵- وزیر نفت
ویژگی اصلی و دغدغه استراتژیک وزیر آینده نفت باید «سرمایه گذاری در توسعه میادین نفت و گاز» باشد.
در مورخ ۱۰ آبان ۱۴۰۰ وزیر نفت دولت در مصاحبه ای گفت:
«…برای پاسخ به نیاز کشور در حوزه نفت و گاز ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم است. در غیر این صورت، در آینده به واردکننده این محصولات تبدیل می‌شویم»
طی ۳ سال اخیر سرمایه گذاری جدی در حوزه توسعه میادین نشده است.
وزیر نفت باید چهره ای باشد که توان «جذب سرمایه بین المللی» را داشته باشد، با مفاهیم بین المللی انرژی آشنا باشد و بتواند بجای پرداختن به «امور جاری» در توسعه میادین کار کند.
نکته دوم در بحث وزیر نفت این است که بتواند در «ساختار انرژی کشور» منشاء اثر باشد. یعنی متولی انرژی کشور شود (در حال حاظر انرژی در کشور "متولی" مشخص ندارد) و بتواند انرژی را اقتصادی اداره کند.
چهره هایی مانند مهندس علی بهشتیان (مدیرعامل سابق پژوهشگاه نفت، مناطق نفت خیز جنوب، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی) و یا مهندس محمد ملاکی (مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز و توانیر) دارای تجربه عملی برای چنین جایگاه مهمی هستند.
علاوه بر موارد فوق، لازم به ذکر است که در کنار توجه به موضوع وزرا، جایگاه رئیس نهاد ریاست جمهوری از اهمیت ویژه برخوردار است.
گزارشگر : تحریریه پروژه ایران
# تگ ها
