کانون را دریابید؛ نامه‌ی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به وزیر آموزش و پرورش

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایرانی، به نام پروردگار کودکی

جناب آقای دکتر کاظمی

وزیر محترم آموزش و پرورش

با سلام و احترام

اهل قلم را با کلام عهد و پیمانی است که اگرچه چنان قسم بقراط بر زبان نمی‌آید، اما بر همان سیاق، استوار و پابرجاست. اینکه با قلم جز راست نگویند؛ جز حق ننویسند؛ جز عدل نجویند و جز بر مهر و درستی نروند. این قول، آنجا که کنار نام کودکان می‌نشیند، عهدی مضاعف است و رنجی مشَرَّف.

انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بنا بر این عهد، همیشه دغدغه‌ی کودکان و نوجوانان را دارد و از این‌رو به سرنوشت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز اهمیت می‌دهد که علاوه بر قدمت، مهم‌ترین و گسترده‌ترین نهاد فرهنگی این حوزه است. نهادی که به صراحت در اساسنامه‌اش، «ایجاد امکانات لازم جهت رشد و پرورش فکری و ذوقی کودکان و نوجوانان و کمک به شکوفایی استعدادهایشان براساس ارزش‌ها و نظام تعلیم و تربیت اسلامی» را هدف خود اعلام، و وظایفش را در حیطه‌ی تأسیس مراکز، ترویج کتاب و کتابخوانی، تولید و عرضه‌ی محصولات و آموزش‌های فرهنگی- هنری، کمک به توسعه و ترویج ادبیات کودکان و نوجوانان و همکاری با مؤسسات ایرانی و غیر ایرانیِ با اهداف مشابه تعریف کرده است.

دور شدن تدریجی این نهاد از اهداف و وظایف ذاتی خود، به ویژه در چند سال گذشته، نویسندگان کودک و نوجوان را نگران کرده است. کانون اگرچه در چند دهه‌ی گذشته، فراز و فرودهای زیادی داشته، اما گَرد هیچ مشکلی، چهره‌ی زیبای آن را مکدّر نکرده بود؛ چرا که اولویت متولیان کانون در آن دهه‌ها، با هر گرایش و سلیقه‌ای، همواره کودکان بوده‌اند و بس. کانون پرورش فکری متعلق به کودکان و نوجوانان ایران است و شاید با همین نگاه و رویکرد، هرگز سیاسی نبوده؛ هرچند حفظ ارزش‌ها و آیین‌ها و سنت‌های فرهنگی و دینی، همیشه در آن مورد توجه بوده است.

این سال‌ها با انتصاب مدیران ناآشنا با فرهنگ، هنر و ادبیات کودک و نوجوان، هدف، وظایف اصلی و جایگاه و پیشینه‌ی کانون پرورش فکری و غلبه‌ی گرایش‌های حزبی و سیاسی یا سلیقه‌های شخصی، نفس‌های این نهاد ارزشمند و پرتوان به شماره افتاده است. حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیلی بسیاری از کتابخانه‌های(مراکز) کانون و فعالیت‌های پژوهشی آن؛ انتقال، بازنشستگی زودهنگام و تعدیل بسیاری از کارشناسان و مربیان مجرب و کارآمد، ناکارآمدی انتشارات و نیمه‌جان شدن جشنواره‌ها، جذب افراد بدون سنخیت با کانون و کار با کودکان، تعطیلی بسیاری از برنامه‌های پرمخاطب، رواج فعالیت‌های غیرمرتبط با ماهیت این نهاد، عدم پویایی و قطع ارتباط با خالقان آثار ادبی و هنری، بی‌انگیزگی و دلمردگی مربیان و…، زنگ خطر اضمحلال و بی‌اثر شدن این نهاد بزرگ، پراهمیت و دیرین را به صدا درآورده است.

ما نگرانیم، برای نهادی که با بیش از هزار کتابخانه، بالاترین رقم کتابخانه‌ی تخصصی کودک و نوجوان در دنیا را دارد و در چند دهه بیشتر چهره‌های ادبی و هنری کشور را درون خود پرورش داده است. نگرانیم برای کانونی که مرغکش، با اعتباری جهانی، شکل‌دهنده‌ی خاطره‌های جمعی چند نسل از ایرانیان است و نقش کتاب‌ها و مربیان و مراکزش هرگز از خاطر مردم رنگ نمی‌بازد. نگرانیم برای نهادی که خانه‌ی مخاطبانش محسوب می‌شود و سرمایه‌ی اصلی‌اش، مربیان هنرمند، باذوق و دلسوزند که با حداقل دستمزد، کارهایی بزرگ و شگرف می‌آفرینند. نگرانیم برای نهادی که روزگاری نه چندان دور، با آثار و تولیدات ادبی- هنری باکیفیت و دریافت جوایز متعدد بین‌المللی، نام ایران را در جهان بلندآوازه کرده بود.

در دوره‌ای که مسئولان عالی کشور بر اهمیت کارِ کارشناسی و خردمندانه تأکید می‌کنند؛ در روزگاری که کودکی از مفاهیم پرچالش دنیاست و شکاف نسلی همه را نگران کرده است؛ در جامعه‌ای که نوجوانان حرف‌های تازهای دارند و می‌خواهند شنیده شوند؛ همه ناگزیریم تمام توان خود را صرف تقویت این نهاد پیشرو و بازگرداندن آن به مسیری کنیم که هدف و وظایف اصلی‌اش بر هر چیز دیگری اولویت بیابد تا به عنوان نهادی مستقل، باز هم بتواند در آموزش غیررسمی و پرورش فکر و ذوق کودکان و نوجوانان نقش‌آفرینی کند و خانه‌ی دوست‌داشتنی کودکان ایران بماند. از این‌رو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، انتظار دارد وزیر محترم آموزش و پرورش و دیگر اعضای هیئت امنای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، همچون رئیس‌جمهور محترم از هم‌فکری و مشورت تشکل‌های مرتبط و کارشناسان و متخصصان خوش‌نام و با تجربه استفاده کنند و با انتخاب فردی کاردان و باتجربه در حوزه‌ی فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان، آگاه از وضعیت آموزشی، فرهنگی و اجتماعی این نسل، آشنا با دنیای کودکی و زبان، سلیقه‌ها و خواسته‌های نسل امروز و مورد پذیرش از سوی طیف وسیع خانواده‌ی ادبیات و هنر کودکان و نوجوان برای مدیریت این نهاد و برگزیدن افرادی توانمند، باتجربه و مسلط در این حوزه به عضویت هیئت مدیره‌، احیای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و بازگرداندن آن به جایگاه تأثیرگذار و خاطره‌سازش را کلید بزنند.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران